ازن ژنراتور پرورش ماهی

ماده ازن به دلیل مزایای بی شماری که در روشهای سنتی تصفیه آب دارد، برای پروش آبزیان به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد. ضد عفونی کردن آب برای حفظ سلامتی زیستگاه آبزیان بسیار ضروری است. ازن آب را بدون مواد مضر یا مواد شیمیایی ضد عفونی میکند. با استفاده از این روش میزان بیماری ها را کاهش می دهد و طول عمر آبزیان را افزایش می دهد.

ضد عفونی کردن با ازن می تواند نقش مهمی در پیشگیری و از بین بردن بیماری های رایج در آبزیان را میتواند داشته باشد. ازون یک ماده اکسید کننده قدرتمند ضد عفونی کننده هست و ضمن افزایش سطح اکسیژن محلول در آب، آلاینده‌های آلی را اکسید می کند. نتیجه نهایی کیفیت آب بسیار استثنایی هست که یک نیاز اساسی برای پرورش ماهی به حساب می آید.

سیستم های ازن ساز به راحتی با حوضچه‌های کوچک و حوضچه‌هایی با مقیاس بزرگتر و همچنین مخازن کوچک نگهدارنده‌ها سازگار است. بهبود کیفیت آب منجر به کاهش میزان مرگ و میر و افزایش بازده محصول سالمتر می شود. از دیگر مزایای آن می توان به کاهش افزودنی های شیمیایی برای تصفیه آب یا واکسن ها و آنتی بیوتیک ها اشاره کرد.

کاربرد ازن در پرورش آبزیان

در محدوده کاربرد پرورش آبزیان، از سیستم های Eltech Ozone برای گردش مجدد آب در سیستم های آبزی پروری استفاده می شود. استفاده از ازن در گردش مجدد در سیستم های پرورش ابزیان باعث می شود کاربر از انعطاف پذیری بیشتری در انتخاب مکان مناسب، کاهش مصرف آب، بهبود قابل ملاحظه ای در کیفیت آب و کاهش میزان بیماری های ناشی از آب بهره مند شد.

ازن ژنراتور در استخر پرورش ماهی وظیفه کاهش کل مواد جامد معلق (TSS) و کربن آلی محلول (COD) و همچنین کنترل سطح تقاضای بیوشیمیایی اکسیژن BOD / تقاضای اکسیژن شیمیایی COD را بر عهده دارد و ترکیب این عوامل به طور طبیعی منجر به کاهش در حجم پساب آب، استانداردهای بالاتر برای کنترل محیط زیست و بهره وری بیشتر استفاده میشود. مدت زمان استفاده از ازن فقط 20 تا 25 دقیقه است و بعد از از دست دادن خاصیت برای اکسیداسیون، دوباره به اکسیژن تبدیل می شود.

تکنولوژی ازن موارد زیر را در زمینه پرورش آبزیان می تواند بعد از استفاده از ژنراتور Eltech Ozone با اکسیژن ساز از بین ببرد:

• مسئله حفظ مقادیر کافی اکسیژن محلول (O) در حوضچه
• عفونت ها و بیماری ها
• حفظ کیفیت آب مورد نیاز
• ارزش عملیاتی بالای هوادهی، مواد شیمیایی و سایر مواد مصرفی

مکانیزم عملکرد ازن ساز پرورش ماهی

آب در حوضچه یا مخزن با فشار زیاد از طریق نازل ونتوری (venture nozzle)، جایی که به آن اکسیژن تزریق می شود، پمپاژ می شود. آب با اکسیژن ترکیب می شود و با سرعت خیلی زیاد در پایین مخزن جمع می شود. سرعت جریان اکسیژن را می توان به صورت دستی تنظیم کرد یا به طور خودکار با استفاده از آنالایزر اکسیژن حل شده (DO) برسی و کنترل کرد.

با “بستن حلقه” با سیگنالی که از DO متر برگردانده می شود، سیستم اکسیژن در صورت احتیاج به صورت خودکار روشن و خاموش می شود. DO اکسیژن گاز مانندی است که در آب حل می شود که ماهی مستقیماً از طریق آبشش و پوست خود برای تنفس جذب می کنند. غلظت DO با قسمت در میلیون (ppm) اندازه گیری می شود و با اشباع 70 درصد یا غلظت 5 یا 6ppm برای رشد پایدار در ماهی بسیار ضروری است.

مزایای گاز ازن در پرورش ماهی

• کاهش بیماری در آبزیان
• کاهش بار میکروبی و بهبود کیفیت آب و در نهایت پرورش ماهی بیشتر با کیفیت بالاتر
• نرخ تولید مثل سرعت رشد پرورش آبزیان را افزایش میدهد.
• حذف بوی نامطبوع آبزیان، فراهم کردن محیطی تمیز در نهایت تولید ماهی با بو و طعم بهتر.
• از یخ زدگی در ماه‌های سرد زمستان جلوگیری میکند.
• میزان اکسیژن محلول در آب را نسبت به سیستم های معمولی افزایش میدهد.
• سطح DO یکنواخت را در تمام مخازن و حوضچه‌ها تضمین میکند.
• ازن ژنراتور پرورش ماهی نیتروژن اضافی را جابجا میکند.
• استفاده بهینه از آب استخر
• بی خطر بودن برای موجود زنده
• افزایش بقای آبزیانی همچون میگو و ماهی، جلبک، زالو و…
• حذف آلاینده‌های آلی، آفت کش ها، مواد رنگی در آب و نیترات در محیط رشد آبزیان

کاربرد ازن در نگهداری و بسته بندی ماهی

از ازن علاوه بر پرورش آبزیان، می توان در مرحله بعد از پرورش نیز استفاده کرد. گاز ازن می تواند با کاهش موادی نظیر تری متیل آمین سبب بهبود خواص و رنگ گوشت ماهی گردد. گاز ازن جهت کاهش بار میکروبی محصولات شیلاتی و آبزیان، بهبود وضعیت ایمنی محصولات، استفاده در نظافت و گند زدایی و شستشوی وسایل و تجهیزات، تصفیه ضایعات فرآورده‌های شیلاتی و… استفاده می شود.

از گاز ازن در صنایع مختلفی نظیر صنایع گوشتی، صنایع شیلاتی، غلات، سردخانه‌های میوه جات و سبزیجات و بسته بندی مواد غذایی استفاده می شود. سایر کاربردهای سیستم تزریق ازون واحد بسته بندی ماهی عبارتند از:

• افزایش زمان مجاز نگهداری
• بهبود کیفیت طعم و ظاهر ماهی
• کنترل بو در محصولات
• کاهش میزان میکروب در سطح ماهی

مقایسه ازن و سایر روش‌های ضدعفونی در پرورش آبزیان

در صنعت پرورش آبزیان، کیفیت آب یکی از عوامل کلیدی در رشد و سلامت ماهیان به شمار می‌رود. برای دستیابی به این هدف، روش‌های مختلفی جهت ضدعفونی و بهبود شرایط آب استفاده می‌شوند که هر کدام مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند. مهم‌ترین این روش‌ها شامل ازن، کلر، پرمنگنات پتاسیم، لامپ‌های فرابنفش (UV) و بیوفیلترها هستند.

ازن مؤثرترین گزینه در این میان است. این گاز با خاصیت اکسیدکنندگی قوی خود، می‌تواند میکروب‌ها و آلاینده‌های آلی و شیمیایی را تجزیه کند، اکسیژن محلول آب را افزایش دهد و در نتیجه نیاز به مصرف داروها و مواد شیمیایی را به حداقل برساند. هرچند تجهیزات آن هزینه اولیه بالاتری دارند و کنترل دقیق دوز لازم است، اما در استخرهای مداربسته و سیستم‌های پیشرفته پرورش ماهی (RAS) بهترین عملکرد را نشان می‌دهد.

کلر با وجود قیمت پایین و در دسترس بودن، برای استفاده در آبزی‌پروری مناسب نیست، زیرا می‌تواند ترکیبات سمی تولید کند و حتی در غلظت‌های کم نیز برای ماهیان خطرناک باشد. از این ماده بیشتر در استخرهای شنا و شبکه‌های آب شهری استفاده می‌شود. پرمنگنات پتاسیم نیز در استخرهای کوچک یا آکواریوم‌ها کاربرد دارد و در کنترل انگل‌ها و برخی باکتری‌ها مؤثر است، اما می‌تواند اکسیژن محلول را کاهش دهد و بر ویروس‌ها تأثیر چندانی ندارد.

روش دیگر، لامپ‌های فرابنفش هستند که بدون افزودن هیچ ماده شیمیایی، میکروارگانیسم‌ها را از طریق تخریب DNA نابود می‌کنند. این فناوری برای آب‌های شفاف و سیستم‌های کوچک کاربرد دارد، اما در آب‌های کدر کارایی آن محدود می‌شود و توانایی حذف آلاینده‌های شیمیایی را ندارد. در کنار این روش‌ها، بیوفیلترها نقش مهمی در مدیریت کیفیت آب دارند. آنها با کمک باکتری‌های مفید، ترکیبات نیتروژنی مانند آمونیاک و نیتریت را تجزیه می‌کنند و به پایداری اکوسیستم کمک می‌نمایند. با این حال، بیوفیلتر به تنهایی کافی نیست و معمولاً در ترکیب با روش‌های دیگر به کار می‌رود.

به طور کلی، تجربه نشان داده است که ازن‌سازها در صنعت پرورش آبزیان و حتی در بسته‌بندی محصولات دریایی، به دلیل اثرات ضد میکروبی و توانایی در تجزیه آلاینده‌های شیمیایی، جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. استفاده از این فناوری علاوه بر ارتقای کیفیت آب و سلامت ماهیان، موجب کاهش عوامل بیماری‌زا، بهبود ماندگاری محصولات دریایی و در نهایت افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های عملیاتی می‌شود. به همین دلیل، ازن یک راهکار پایدار و سازگار با محیط زیست در آبزی‌پروری مدرن به شمار می‌رود.

نکات مهم در استفاده از ازن در پرورش آبزیان

• تنظیم میزان ازن تزریقی: استفاده بیش از حد ازن ممکن است برای ماهیان مضر باشد؛ بنابراین باید میزان ازن به طور دقیق کنترل شود.
• نصب در مسیر تصفیه آب: برای افزایش کارایی، ازن ساز باید در مسیر سیستم فیلتراسیون نصب شود.
• بررسی دوره ای عملکرد دستگاه: انجام تعمیر و نگهداری منظم ازن ساز برای حفظ راندمان آن ضروری است.
• توجه به شرایط آب و هوایی: میزان ازن مورد نیاز ممکن است بسته به دمای آب و میزان آلودگی متغیر باشد.

دوزِ مصرفی ازن برای آبزیان

دوز مصرفی ازن برای آبزیان به عوامل مختلفی مانند نوع سیستم پرورش، کیفیت آب، میزان آلودگی و نوع ماهیان بستگی دارد. با این حال، مقادیر توصیه شده به طور کلی به صورت زیر است:

دوز استاندارد ازن در پرورش ماهی

• در سیستم های مدار باز (استخرهای سنتی) مقدار 0.01 تا 0.05 میلیگرم در لیتر (ppm) ازن برای بهبود کیفیت آب، حذف عوامل بیماری زا و افزایش اکسیژن محلول کافی است.
• در سیستم های مدار بسته مقدار 0.02 تا 0.1 میلی‌گرم در لیتر (ppm) ازن برای کنترل دقیق تر دوز ازن ضروری است تا از آسیب به آبزیان جلوگیری شود.
• برای گندزدایی آب ورودی مقدار 0.1 تا 0.2 میلی‌گرم در لیتر (ppm) ازن برای از بین بردن باکتری ها، ویروس ها و انگل های موجود در آب ورودی استفاده می شود.
• برای کاهش بار میکروبی در مدار تصفیه 0.03 تا 0.05 میلی‌گرم در لیتر (ppm) که این مقدار برای حفظ تعادل زیستی و جلوگیری از رشد عوامل بیماری زا مناسب است.

نکات مهم در مصرف ازن برای آبزیان

1. پایش دقیق دوز ازن: استفاده بیش از حد ازن (بیش از 0.2ppm) می تواند به بافت های تنفسی و آبشش ماهیان آسیب برساند.
2. نصب تجهیزات کنترل و سنجش ازن: سنسورهای ORP (پتانسیل اکسیداسیون و کاهش) و سنجش ازن محلول، برای کنترل دقیق میزان ازن توصیه می شود.
3. عدم تماس مستقیم ماهیان با ازن تزریق شده: بهتر است ازن ابتدا در محفظه مخصوص حل شده و پس از کاهش غلظت، وارد استخر شود.